Yêu sách 'Tứ Sa' sai trái

Các hành động của Trung Quốc có tác động rất xấu tới hòa bình, an ninh, an toàn, sự duy trì luật pháp quốc tế, tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông.

Hành động của Trung Quốc trên Biển Đông là những hành động bắt nạt, cưỡng ép, dùng sức mạnh của nước mạnh để bắt buộc các nước khác phải thuận theo những yêu cầu sai trái của mình. Do vậy, bằng cách vi phạm luật pháp quốc tế, Trung Quốc không chỉ làm tổn hại đến quyền lợi của các nước xung quanh Biển Đông mà còn của các nước ngoài khu vực, đặc biệt là các cường quốc. Trong bối cảnh các nước ASEAN và Trung Quốc đang đàm phán để xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông, các hành động của Trung Quốc đã phá vỡ lòng tin, làm cho việc đàm phán COC đã khó khăn lại càng khó khăn hơn. Nếu Việt Nam và các quốc gia xung quanh Biển Đông không kiềm chế và khéo léo để có ứng xử phù hợp với Trung Quốc, các hoạt động trên thực địa của Trung Quốc có tiềm ẩn nguy cơ tạo ra xung đột vũ trang trên biển rất cao.

Yêu sách này có thể tóm tắt bằng 3 điểm. Thứ nhất, Trung Quốc có “chủ quyền không thể chối cãi” đối với Nam Hải chư đảo, bao gồm bốn nhóm đảo mà Trung Quốc gọi là “quần đảo”: Đông Sa (đảo đá Pratas), Tây Sa (quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam), Nam Sa (quần đảo Trường Sa của Việt Nam) và Trung Sa (bãi ngầm Macclesfield, một bãi ngầm hoàn toàn nằm dưới mặt nước ngay cả khi thủy triều xuống thấp nhất, và gần đây đưa thêm bãi cạn Scarborough của Philippines). Thứ hai, các nhóm đảo này là quần đảo và được sử dụng đường cơ sở thẳng để xác định đường cơ sở và vùng nước quần đảo. Thứ ba, các nhóm đảo này có vùng nước quần đảo, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý và thềm lục địa tính từ đường cơ sở thẳng.

Công hàm số 22/HC-2020 của Việt Nam gửi Tổng thư ký LHQ, phù hợp với các quy định trong Công ước LHQ về luật Biển (UNCLOS) và phán quyết của PCA, đã khẳng định các thực thể chìm hoàn toàn dưới biển hoặc lúc nổi lúc chìm không phải là đối tượng để tuyên bố chủ quyền; các đảo đá tại Hoàng Sa, Trường Sa không có EEZ và thềm lục địa; và không thể sử dụng đường cơ sở thẳng để nối các điểm ngoài cùng của các đảo trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa để tạo thành các “vùng nước quần đảo”. Theo đó, yêu sách “Tứ Sa” của Trung Quốc hoàn toàn trái quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, vi phạm chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, quyền chủ quyền và quyền tài phán trong EEZ của Việt Nam và các nước xung quanh Biển Đông.